توپ اسفنجی پمپ بتن ساخته شده از پلاستیک اسفنجی با چسب مخصوص می‌باشد
در سایزهای ۵ اینچ و ۶ اینچ و ۵.۵ اینچ در بازار موجود می‌باشد از این وسیله جهت تمیز کردن لوله‌های پمپ بتن استفاده میشود وقتی که عملیات بتن ریزی با پمپ بتن هوایی و زمینی تمام می شود لوله و زانوهای پمپ بتن مملو از بتن ، دوغاب بتن و شیره ی سیمان می باشد.
*روش تمیز کردن دستگاه
برای تمیز کردن دستگاه ،حالت پمپاژ را روی برگشت(مکش) یا Reverse قرار می دهیم و توپ اسفنجی را از سست خرطومی وارد نموده. (در دهانه ی خرطومی قرار می دهیم)
و سیلندرها شروع به پمپاژ و مکش می کند تا جایی که به انتها برسد
اگر تمام سیستم هیدرولیک و پستان های لاستیکی پمپ بتن سالم باشد با ۱۰ یا ۱۱ دسته ی برگشت توپ به انتهای وان می رسد.
اپراتور پمپ بتن باید هوشیار باشد که در هنگام برگشت زدن چه موقع توپ به انتهای پمپ بتن می رسد باید با یک چکش یا میله فلزی بر روی آخرین لوله (اکثر مواقع) و بر روی تبدیل بزند و از صدای لوله متوجه خالی بودن لوله ها باشد و اطمینان حاصل کند که توپ اسفنجی به انتهای پمپ بتن یا به وان رسیده است
اگر اپراتور در زمان معینی متوجه رسیدن توپ اسفنجی به انتهای وان نشود اصطلاحا توپ از وان عبور کرده و در سیستم بعد وان (ساتوری_ راک یا راس)قیچی میشود.
نحوه استفاده و آماده سازی توپ اسفنجی پمپ بتن جهت تمیزکاری لوله ها
برای طول عمر بهتر توپ اسفنجی و تمیزکاری لوله‌ها بایستی ۲۴ ساعت در یک سطل آب بماند تا کاملاً خیس شود و آب فراوانی به خود بگیرد.
اگر توپ اسفنجی را بدون خیساندن در آب استفاده کنیم سابیده شده و هیچ کدام از لوله‌ها را تمیز نمی‌کند و عواقبی دیگری چون گیر کردن بتن در لوله‌ها و رد نشدن آن دارد.
انواع توپها_چگونه توپ اسفنجی مناسب پیدا کنیم ؟
توپ‌های اسفنجی بسته به نرمی و سفتی آنها به سه دسته تقسیم می‌شوند
۱.توپ اسفنجی نرم
۲.توپ اسفنجی مدیوم(متوسط)
۳.توپ اسفنجی سفت
۱.توپ اسفنجی نرم: برای شناختن این مدل توپ‌های نرم وقتی که آنها را با دست فشار می‌دهیم به راحتی جمع می‌شوند و به حالت قبل باز می‌گردد.
۲.توپ اسفنجی مدیوم(متوسط): موقع فشار دادن این توپ‌های اسفنجی مقداری سخت‌تر فشرده می‌شوند و نیاز به نیروی بیشتری نسبت به توپ‌های نرم دارند.
۳.توپ اسفنجی سفت: توپ اسفنجی سفت برای فشرده شدن نیاز به نیروی فراوانی دارد و به راحتی جمع و فشرده نمی‌شود.
اپراتورهای پمپ بتن بایستی بنابه تجربه و سلامت پمپ بتن و تست‌های مکرر برای هر پمپ بتن یک مدل توپ تعیین کنند چون پمپ‌ها و سیستم‌هایشان متفاوت است.
تجربه ثابت کرده برای پمپ بتن‌هایی که در ایران کار می‌کنند بایستی یک توپ اسفنجی مطابق با آن تعیین کرد ولی برای راحتی کار اپراتور در ایران ۹۰ درصد مواقع از توپ‌های مدیوم استفاده میشود.
تفاوت توپ اسفنجی خوب و توپ اسفنجی بد؟
توپ اسفنجی وقتی بسیار خوب می‌باشد که در پیچ و خم لوله‌ها جمع و فشرده شده و زود به حالت قبلش برگردد و پمپ و لوله‌هایش را تمیز کند اگر به حالت لوزی یا تخم مرغی در بیاید و زود به حالت کروی باز نگردد لوله‌ها به خوبی تمیز نمی‌شوند و بتن در لوله‌ها و زانوهای پمپ بتن باقی می‌ماند
دو توپی چیست؟
دو توپی یا دو توپ اسفنجی زدن در حالاتی استفاده میشود که اپراتور از سلامت مککش و برگشته دستگاه پمپ بتن اطمینان قوی داشته باشد دو عدد توپ پشت سر هم برگشت می‌زند تا لوله‌هایش را با اطمینان خاطر تمیز کند.
چگونه با باد لوله های پمپ بتن را تمیز کنیم؟
شیلنگ خرطومی پمپ بتن را از سر دکل آخر باز کرده و توپ را داخل زانوی آخر قرار می دهیم،توپ زن بادی را پشت زانو با بست میبندیم و شیلنگ باد را به مخزن باد تراک وصل میکنیم تا با فشار باد عملیات تخلیه انجام پذیرد.
(توپ زن بادی قطعه ای است که یک سر آن با فلنچ لوله متصل می شود و یکدیگر به مخزن باد)
اگر توپ اسفنجی نداشتیم یا گم شد چه کار کنیم؟
(نکته قابل ذکر:فقط یکبار و در مواقع ضروری از این روش استفاده کنید)
مقداری پارچه یا کهنه به درد نخور برمی‌داریم و آنها را به حالت توپ کروی درآورده و به داخل پمپ بتن می‌گذاریم به جای توپ از آن استفاده میکنیم. در مواقعی مشاهده شده از ابر نرم هم استفاده می‌کنند.
نحوه توپ زدن پمپ‌های زمینی کاملاً متفاوت است به این نحو که برای توپ زدن ابتدا در پیچه وان را باز کرده و توپ زن بادی را در انتهای پمپ قرار می‌دهیم و با فشار باد تمام باد داخل لوله‌های پمپ زمینی به سمت سازه حرکت می‌کند و تخلیه میشود.
وقتی کارمان تمام شد توپ اسفنجی را برمی‌داریم و زیر شیر آب آنقدر می‌شوییم که آب خارج شده از آن صاف و زلال باشد و توپ اسفنجی را برای نگهداری درون سطل آب قرار می‌دهیم.
اگر توپ اسفنجی را درون سطل آب مرطوب قرار ندهیم بسیار سفت میشود و کارایی آن را از دست می‌دهد و به قول معروف فاسد میشود.
در پروژه‌های جنوب کشور وقتی عملیات بتنریزی تمام شد یک تانکر آب همراه پمپ بتن می‌رود و با پمپاژ آب از صحت تمیزی لوله اطمینان حاصل میشود.
توپ اسفنجی پمپ بتن ساخته شده از پلاستیک اسفنجی با چسب مخصوص می‌باشد
نحوه استفاده و آماده سازی توپ اسفنجی پمپ بتن جهت تمیزکاری لوله ها
انواع توپها_چگونه توپ اسفنجی مناسب پیدا کنیم ؟
تفاوت توپ اسفنجی خوب و توپ اسفنجی بد؟
دو توپی چیست؟
چگونه با باد لوله های پمپ بتن را تمیز کنیم؟
اگر توپ اسفنجی نداشتیم یا گم شد چه کار کنیم؟