بتن ریزی در هوای سرد
بتن ریزی در هوای سرد به دلیل سرمای هوا و یخ زدگی در بافت بتن نیازمند رعایت دستورالعمل های مخصوصی می باشد هدف از این مقاله بررسی این دستورالعمل ها می باشد.
دوام و مقاومت بتن به میزان قابل توجهی به دمای هوا بستگی دارد چرا که یخ زدگی بتن سبب افت شدید در میزان پایداری بتن میگردد. یکی از مواردی که در بتن ریزی در هوای سرد باید مورد توجه قرار گیرد توجه به دمای بتن در هنگام بتن ریزی است این دما نباید کمتر از ۵+درجه سانتیگراد باشد. اگر چنین شرطی مورد توجه قرار نگیرد سبب خرد شدن بتن می شود. جهت رعایت این شرط باید از مواد افزودنی ضدیخ بتن استفاده شود .
علاوه بر استفاده از مواد افزودنی ضد یخ بتن در ساختار بتن که سبب جلوگیری از یخ زدن رطوبت درونی بتن میشود نباید پس از اتمام عملیات،بتن به حال خود رها شود چرا که با رها شدن بتن در هوای سرد دمای بتن به کمتر از مثبت ۵ درجه سانتیگراد میرسد و با وجود مواد افزودنی ضد یخ که مانع از یخ زدن آب درونی بتن میشود ولی به دلیل کاهش دمای بتن واکنش شیمیایی بین سیمان و آب بسیار آرام انجام شده و به همین دلیل مقاومت بتن به شدت کاهش یافته و سبب خردشدن بتن میشود .بنابراین در فصل سرما باید علاوه بر استفاده از مواد افزودنی ضدیخ با استفاده از امکانات متفاوت گرمایشی دمای بتن بالاتر از مثبت ۵ درجه قرار گیرد.
یکی از موارد دیگر استفاده از مواد افزودنی ضدیخ بتن زمانی است که بتن ریزی در دمای بالای ۵ درجه ی سانتیگراد انجام میشود ولی احتمال یخ زدن رطوبت درونی بتن در حین ۲۴ ساعت آینده وجود داشته باشد.در این موارد بهتر است از موادافزودنی ضدیخ بتن که دارای ترکیبات زودگیرنده نیز میباشند استفاده گردد تا زمان گیرش خمیر سیمان سریع تر شده و مقاومت بتن افزایش یابد .
در انتخاب ضد یخ باید دقت لازم را داشته باشیم. گاها به جای ضد یخ از نمک طعام به دلیل هزینه ی کمتر استفاده میشود با وجود اینکه نمک مانع از یخ زدگی رطوبت درونی بتن میشود ولی به دلیل تولید محلول الکترولیت توسط نمک طعام درون بتن و جابه جایی یون های کلر و سدیم موجب خوردگی میلگرد های موجود در بتن میشود.
این در حالی است که استفاده از ضد یخ های بدون کلر سبب تبدیل آب از حالت خالص به حالت محلول به وسیله ی مواد با پایه الکلی و نیتریتی شده و مانع از یخ زدگی اب درون بتن میشود (بدون ایجاد عارضه منفی)
نکات قابل توجه در بتن ریزی در هوای سرد :
۱)درصورت امکان بتن ریزی به زمان دیگری موکول گردد
۲)استفاده از مواد افزودنی ضدیخ با کیفیت بالا
۳)استفاده از سیمان زودگیرنده
۴)علاوه بر استفاده از مواد افزودنی ضدیخ بتن دمای محیط را به وسیله ی امکانات گرمایشی بالای مثبت۵ درجه سانتیگراد قرار دهیم
۵)مواد تشکیل دهنده ی بتن را در هوای گرم قرار دهیم
۶)درصورتی که دمای هوای محیط کمتر از مثبت ۵ درجه سانتیگراد است با گرم کردم سنگدانه ها،قالب(حداقل دمای مثبت ۲ درجه داشته باشد) و آب (به ترتیب)دمای بتن را افزایش دهیم.
۷)میلگرد ها نباید یخ زده باشند
۸)از ریختن بتن روی زمین یخ زده پرهیز شود
۹) بهتر است نسبت آب به سیمان حداکر ۵۰ درصد باشد.
۱۰)از شوک حرارتی(بالابردن سریع دمای بتن) برای بتن ریزی جلوگیری گردد
۱۱)استفاده از مواد روان کننده سبب کاهش درصد آب به سیمان میشود که سبب بهبود عملیات بتن ریزی و مقاومت بتن میشود
۱۲)بتن ریزی باید با سرعت انجام شود
۱۳)درصورتی که بتن ریزی در لایه های مختلف انجام میشود ضخامت لایه ها ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر باشد
۱۴) درصورت استفاده از امکانات گرمایشی برای بالا بردن دمای محیط باید توجه داشت رطوبت بتن از دست نرود و بتن خشک نشود
.
بتن ریزی در هوای گرم
به شرایطی که بتن ریزی در دمای ۲۷ درجه سانتیگراد یا ۸۰ درجه فارنهایت یا بالاتر باشد بتن ریزی در هوای گرم میگویند.
آثار نامطلوب هوای گرم بر روی بتن:
۱)افزایش نیاز به آب
۲)تسریع در سرعت گیرش بتن
۳)کاهش امکان کنترل میزان هوای موجود در بتن
۴)کاهش مقاومت و دوام بتن درصورت عدم رعایت
۵)افزایش سختی هنگام اتمام بتن
۶)افزایش امکان ترک خوردگی
۷)کاهش مقاومت فشاری بتن
۸)افزایش مقدار نفوذپذیری بتن
۹)تفاوت شکلی ظاهری در قسمت های مختلف از بتن ریخته شده
دستورالعمل های بتن ریزی در هوای گرم
جهت بتن ریزی در هوای گرم توجه به این موارد الزامی است
۱)نباید از آب گرم برای ساخت بتن استفاده شود
۲)نباید از سیمان با دمای بالا برای ساخت ترکیب بتن استفاده کرد
۳)استفاده از موادافزودنی مناسب
۴)زمان مخلوط شدن آب و سیمان کاهش یابد
۵)استفاده از نیروی انسانی کافی جهت مدیریت زمان
۶)درصورت امکان بتن ریزی به زمان غیر از ساعات اوج گرما موکول گردد
۷)پس از پایان عملیات بتن ریزی از اب سرد برای خنک شدن بتن استفاده شود
۸)قالب ها و میلگرد ها با آب سرد خیس شوند تا دمای آن ها کاهش یابد
۹)تا ۳۰ روز بعد از بتن ریزی سطح بتن با آب خنک مرطوب گردد
۱۰)فاصله ی محل کارخانه تا محل پروژه کم باشد
۱۱)مراحل بتن ریزی در مکانی دور از نور مستقیم خورشید(سایه)انجام گیرد
.
بتن ریزی در هوای سرد به دلیل سرمای هوا و یخ زدگی در بافت بتن نیازمند رعایت دستورالعمل های مخصوصی می باشد هدف از این مقاله بررسی این دستورالعمل ها می باشد.
دوام و مقاومت بتن به میزان قابل توجهی به دمای هوا بستگی دارد چرا که یخ زدگی بتن سبب افت شدید در میزان پایداری بتن میگردد. یکی از مواردی که در بتن ریزی در هوای سرد باید مورد توجه قرار گیرد توجه به دمای بتن در هنگام بتن ریزی است این دما نباید کمتر از ۵+درجه سانتیگراد باشد. اگر چنین شرطی مورد توجه قرار نگیرد سبب خرد شدن بتن می شود. جهت رعایت این شرط باید از مواد افزودنی ضدیخ بتن استفاده شود .
علاوه بر استفاده از مواد افزودنی ضد یخ بتن در ساختار بتن که سبب جلوگیری از یخ زدن رطوبت درونی بتن میشود نباید پس از اتمام عملیات،بتن به حال خود رها شود چرا که با رها شدن بتن در هوای سرد دمای بتن به کمتر از مثبت ۵ درجه سانتیگراد میرسد و با وجود مواد افزودنی ضد یخ که مانع از یخ زدن آب درونی بتن میشود ولی به دلیل کاهش دمای بتن واکنش شیمیایی بین سیمان و آب بسیار آرام انجام شده و به همین دلیل مقاومت بتن به شدت کاهش یافته و سبب خردشدن بتن میشود .بنابراین در فصل سرما باید علاوه بر استفاده از مواد افزودنی ضدیخ با استفاده از امکانات متفاوت گرمایشی دمای بتن بالاتر از مثبت ۵ درجه قرار گیرد.
یکی از موارد دیگر استفاده از مواد افزودنی ضدیخ بتن زمانی است که بتن ریزی در دمای بالای ۵ درجه ی سانتیگراد انجام میشود ولی احتمال یخ زدن رطوبت درونی بتن در حین ۲۴ ساعت آینده وجود داشته باشد.در این موارد بهتر است از موادافزودنی ضدیخ بتن که دارای ترکیبات زودگیرنده نیز میباشند استفاده گردد تا زمان گیرش خمیر سیمان سریع تر شده و مقاومت بتن افزایش یابد .
در انتخاب ضد یخ باید دقت لازم را داشته باشیم. گاها به جای ضد یخ از نمک طعام به دلیل هزینه ی کمتر استفاده میشود با وجود اینکه نمک مانع از یخ زدگی رطوبت درونی بتن میشود ولی به دلیل تولید محلول الکترولیت توسط نمک طعام درون بتن و جابه جایی یون های کلر و سدیم موجب خوردگی میلگرد های موجود در بتن میشود.
این در حالی است که استفاده از ضد یخ های بدون کلر سبب تبدیل آب از حالت خالص به حالت محلول به وسیله ی مواد با پایه الکلی و نیتریتی شده و مانع از یخ زدگی اب درون بتن میشود (بدون ایجاد عارضه منفی)
نکات قابل توجه در بتن ریزی در هوای سرد :
۱)درصورت امکان بتن ریزی به زمان دیگری موکول گردد
۲)استفاده از مواد افزودنی ضدیخ با کیفیت بالا
۳)استفاده از سیمان زودگیرنده
۴)علاوه بر استفاده از مواد افزودنی ضدیخ بتن دمای محیط را به وسیله ی امکانات گرمایشی بالای مثبت۵ درجه سانتیگراد قرار دهیم
۵)مواد تشکیل دهنده ی بتن را در هوای گرم قرار دهیم
۶)درصورتی که دمای هوای محیط کمتر از مثبت ۵ درجه سانتیگراد است با گرم کردم سنگدانه ها،قالب(حداقل دمای مثبت ۲ درجه داشته باشد) و آب (به ترتیب)دمای بتن را افزایش دهیم.
۷)میلگرد ها نباید یخ زده باشند
۸)از ریختن بتن روی زمین یخ زده پرهیز شود
۹) بهتر است نسبت آب به سیمان حداکر ۵۰ درصد باشد.
۱۰)از شوک حرارتی(بالابردن سریع دمای بتن) برای بتن ریزی جلوگیری گردد
۱۱)استفاده از مواد روان کننده سبب کاهش درصد آب به سیمان میشود که سبب بهبود عملیات بتن ریزی و مقاومت بتن میشود
۱۲)بتن ریزی باید با سرعت انجام شود
۱۳)درصورتی که بتن ریزی در لایه های مختلف انجام میشود ضخامت لایه ها ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر باشد
۱۴) درصورت استفاده از امکانات گرمایشی برای بالا بردن دمای محیط باید توجه داشت رطوبت بتن از دست نرود و بتن خشک نشود
.
بتن ریزی در هوای گرم
به شرایطی که بتن ریزی در دمای ۲۷ درجه سانتیگراد یا ۸۰ درجه فارنهایت یا بالاتر باشد بتن ریزی در هوای گرم میگویند.
آثار نامطلوب هوای گرم بر روی بتن:
۱)افزایش نیاز به آب
۲)تسریع در سرعت گیرش بتن
۳)کاهش امکان کنترل میزان هوای موجود در بتن
۴)کاهش مقاومت و دوام بتن درصورت عدم رعایت
۵)افزایش سختی هنگام اتمام بتن
۶)افزایش امکان ترک خوردگی
۷)کاهش مقاومت فشاری بتن
۸)افزایش مقدار نفوذپذیری بتن
۹)تفاوت شکلی ظاهری در قسمت های مختلف از بتن ریخته شده
دستورالعمل های بتن ریزی در هوای گرم
جهت بتن ریزی در هوای گرم توجه به این موارد الزامی است
۱)نباید از آب گرم برای ساخت بتن استفاده شود
۲)نباید از سیمان با دمای بالا برای ساخت ترکیب بتن استفاده کرد
۳)استفاده از موادافزودنی مناسب
۴)زمان مخلوط شدن آب و سیمان کاهش یابد
۵)استفاده از نیروی انسانی کافی جهت مدیریت زمان
۶)درصورت امکان بتن ریزی به زمان غیر از ساعات اوج گرما موکول گردد
۷)پس از پایان عملیات بتن ریزی از اب سرد برای خنک شدن بتن استفاده شود
۸)قالب ها و میلگرد ها با آب سرد خیس شوند تا دمای آن ها کاهش یابد
۹)تا ۳۰ روز بعد از بتن ریزی سطح بتن با آب خنک مرطوب گردد
۱۰)فاصله ی محل کارخانه تا محل پروژه کم باشد
۱۱)مراحل بتن ریزی در مکانی دور از نور مستقیم خورشید(سایه)انجام گیرد
.